دانشگاه آزاد اسلامي – تهران مركزي/ دانشكده مطالعات رسانه
دانشگاه آزاد اسلامي - واحد الكترونيك / دپارتمان علوم اجتماعي
طرح درس : "جامعه شناسي فرهنگي ايران "
( دكتراي فرهنگ و ارتباطات : ترم هاي مهر96 و مهر97 / كارشناسي ارشد مديريت فرهنگي :ترم بهمن 97 )
مدرس : سيد محمود نجاتي حسيني
Cell phone / 0912-2045262
***
*اشاره
طرح درس " جامعه شناسي فرهنگي ايران" براي دانش جويان دكتراي فرهنگ و ارتباطات ( و هم چنين دانشجويان ارشد رشته " مديريت فرهنگي" در واحد الكترونيك دانشگاه آزاد ) تدوين و مبناي تدريس قرار گرفته است.به منظورتقويت دانش فرهنگي و مهارت فرهنگي بيشتردانشجويان نيزچند كتاب تخصصي زيرجهت آشنايي با« نظريه فرهنگي ، مطالعات فرهنگي و جامعه شناسي فرهنگي » معرفي شده است .
- فيليپ اسميت (1387) درآمدي برنظريه فرهنگي ،حسن پويان، تهران، دفتر پژوهشهاي فرهنگي.
- ريموند ويليامز(1396)جامعه شناسي فرهنگ ، حسن چاووشيان، تهران، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي ، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- جان .ار.هال و مري جونيتس(1391 ) فرهنگ از ديدگاه جامعه شناسي ،فريبرز مجيدي ،تهران، سروش .
- كريس باركر ( 1396)مطالعات فرهنگي : نظريه و عملكرد،مهدي فرجي و نفيسه حميدي ،تهران، پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم.
- لزلي جانسون( 1388 )منتقدان فرهنگ ، ضياء موحد،تهران، طرح نو.
- علاوه بر اين ها با توجه به ضرورت اشنايي دانشجويان كلاس با فرهنگ نوظهور سايبري و فرهنگ فضاي مجازي منبع قابل توجه زير نيز به دانشجويان معرفي و برخي از مباحث مرتبط تر با مقتضيات كنوني در جامعه ايران در كلاس براي تدريس و بحث گزينش شده است :
- ديويد بل (1389 ) درآمدي برفرهنگ هاي سايبر،مسعود كوثري وحسين حسني ، تهران ،انتشارات جامعه شناسان.
هم چنين منابع لاتين بحث هاي كلاسي كه مدرس ارائه مي دهد عمدتا اين دو منبع مهم بوده است :
- M.D.JACOBS (2005) THE BLACKWELL COMPANION TO THE SOCIOLOGY OF CULTURE BLACKWELL.
-L.SPILLMAN(ED)( 2007 ) CULTURAL SOCIOLOGY, BLACKWELL.
براي تحليل نسبت " جامعه – فرهنگ " نيز كار ارزشمند و كلاسيك ريموند ويليامز از پيش كسوتان صاحب نام مطالعات فرهنگي نمونه كاربراي تدريس و پژوهش قرار گرفته است :
-RAYMOND WILLIAMS (1975) CULTURE AND SOCIETY 1780-1950, A PELICAK BOOK.
به هم چنين دو اثر درسي زير در حوزه مطالعات فرهنگي نيز راهنماي مدرس اين درس براي تقويت مباحث پژوهش فرهنگي مردم پسند براي دانشجويان كلاس بوده است :
- ELAIN BALDWIN ET AL (1999) INTRODUCINC CULTURAL STUDIES, PRENTICE HALL EUROPE.
- L GROSSBERG ET AL(EDS)(1992)CULTURAL STUDIES,ROUTLEDGE.
علاوه بر اين منابع ، بخشي ازمباحث كلاس نيزروي وايت برد ترسيم و در گروه تلگرامي دانشجويان كلاس آمده است .
***
** طرح درس
- عناصر بررسي موضوع
الف- جامعه شناسي
( مطالعه جامعه به عنوان يك پديده اجتماعي تام FAITE SOCIAL TOTALE)
ب- فرهنگ
(مبنا قرار دادن تعبيرريموند يليامز:" تحول فكري روحي ذهني فردي و جمعي ؛ فراوردهاي فكري ذهني روحي جامعه ؛ سبك زندگي اعضاي جامعه و گروههاي اجتماعي " / لحاظ قرار دادن سنت انسان شناسي فرهنگي: " فرهنگ به مثابه بسته نرم افزاري حاوي – باورها، ارزش ها، هنجار ها ، مناسك ، سنت ها و آداب و رسوم و شعاير" / توجه به تزمهم منتقدان فرهنگ : " فرهنگ يعني - بهترين چيزهاي انديشيده شده و بهترين كارهاي انجام شده با هدف تحقق كمال گرايي و تعالي گرايي انسان در زندگي جمعي " ) .
پ - جامعه شناسي فرهنگي
( مطالعه جامعه شناختي نسبت فرهنگ [ تحول فرهنگي + فراوردهاي فرهنگي + سبك زندگي ] و جامعه [ اقتصاد،سياست، حقوق، اخلاق ، اجتماع ، فضا ] به صورت پويا و پايا و ديالكتيكي در بستر تاريخي آن)
ت- ايران
( ايران تاريخي : باستان، ايران اسلامي عصر سنت تا سده 19 ميلادي ، ايران در استانه مدرنيته درسده 19 و 20 و انقلاب مشروطه 1907 ميلادي / ايران معاصر [ دوره پهلوي 1300 تا 1357ش ] و متاخر [ دوره جمهوري اسلامي1357 تا 1397ش] )
ث- جامعه شناسي فرهنگي ايران
(مطالعه جامعه شناختي نسبت متقابل فرهنگ [ تحول فرهنگي + فراوردهاي فرهنگي + سبك زندگي ] و جامعه و تاريخ [اقتصاد،سياست، حقوق، اخلاق ، اجتماع ، فضا ] در ايران معاصر) .
- ماهيت تحليل موضوع
الف- ايده تحليل
(توصيف تاريخي فرهنگ سنتي و كلاسيك ايراني اسلامي / تحليل نحوه تحول و تغيير فرهنگ سنتي ايراني اسلامي به فرهنگ شبه مدرن، و نيمه مدرن در ايران معاصر / تحليل فرهنگ اندكي پست مدرن در ايران متاخر / و توصيف نحوه استقرار فرهنگ هيبريدي يا پيوندي در ايران متاخر/ توصيف نحوه زيست فرهنگ سايبر در ايران متاخر / شناخت ظهور فرهنگ پوپولار يا مردم پسند در ايران متاخر و كنوني ).
ب- رويه تحليل
( رويه جامعه شناسي تاريخي فرهنگي : مبنا قراردادن "نظريه سه فرهنگ" [فرهنگ ايران تاريخا تلفيقي است از فرهنگ هاي اسلامي + ايراني + غربي و هر زمان بخشي از اين فرهنگ ها " فرهنگ غالب- قالب " زندگي ايرانيان بوده است] / رويه جامعه شناسي فرهنگي تجربي[استفاده از تحليل ثانويه براي تحليل داده هاي پيمايش هاي فرهنگي موجود مرتبط با سبك زندگي ] / رويه جامعه شناسي فرهنگي تحليلي [ آزمون برخي نظريه هاي فرهنگي جهاني مطرح در زمينه مقتضيات جامعه شناسي ايران براي شناخت اجتماعي فرهنگ ايران ] ) .
- محتواي موضوعات و مسايل فرهنگي براي تحليل جامعه شناختي
الف- خاستگاه اجتماعي تكوين فرهنگ سنتي و مكانيزم پيدايي فرهنگ مدرن در ايران معاصر
( آغازاجتماعي فرهنگ سنتي ايراني و سنت فرهنگي اسلامي / ماهيت تبادلات بينا فرهنگي / ماهيت تعاملات درون فرهنگي / ).
ب – نحوه اجتماعي تغييرو تحول فرهنگي ازسنتي به مدرن،پست مدرن،پوپولاروپيوندي
( توصيف:فرهنگ والا،فرهنگ مردم پسند،فرهنگ سنتي ، فرهنگ پست مدرن، فرهنگ توده اي، فرهنگ دوقطبي ).
پ - نحوه تثبيت اجتماعي فرهنگ در بسترنهادهاو سازمان ها
( تحليل ساختار فرهنگي نهادهاي اجتماعي پايه [ خانواده، آموزش و پرورش ، دين،اقتصاد، سياست ، حقوق] ) / تحليل طرز كار اجتماعي سازمان ها ي فرهنگي موثر [ مدرسه ، مسجد، دانشگاه ، اداره ، رسانه،] / تحليل اجتماعي عملكرد صنايع فرهنگي و بازار فرهنگي [ توليد فرهنگي+ مصرف فرهنگي + توزيع فرهنگي + برنامه ريزي فرهنگي + مديريت فرهنگي ] )
ت- سازه هاي اجتماعي فرهنگ ايراني اسلامي معاصر، متاخر، آينده
( توصيف " سياست فرهنگ " CULTURE POLITIC [ شناخت روال و روند نزاع و مناقشه ايده هاي فرهنگي سازنده جامعه وتاريخ ايران] / توصيف " سياست فرهنگي" CULTURAL POLITIC [ شناخت استراتژي هاي تعيين كننده خط مشي هاي فرهنگي هويت بخش ، مشروعيت بخش و معناساز براي زندگي فردي و جمعي ] / توصيف " سياست گذاري فرهنگي" CULTURAL POLICY [ شناخت رويه ها ي و اقدامات سازماني نهادي اداري مبتني بر برنامه ريزي و مديريت فرهنگي كه قصد آن تغيير جهت دادن به توليد- مصرف- توزيع كالاها و خدمات و برنامه هاي فرهنگي در راستاي پروژه توسعه فرهنگي جامعه است ).
***
مباحث درسی و کلاسی +گفتگوها و یادداشت ها و نوشتارها : (استفاده با ذکر منبع مجاز است)