باز خوانی انتقادی تمایز - تضاد - تنازع تاریخ نگاری های اسلامی – غربی از اسلام :
از "تاریخ نگاری اعتقادی -رستگاری اسلامی" تا " تاریخ نگاری انتقادی - روشن گرانه از اسلام"
( اشاره ای به پروژه پژوهشی تاریخ نگاری "موسسه اناره inarah" آلمان: 2007-2021 )
سید محمود نجاتی حسینی ( خراسانی )
دین پژوه – مدیر گروه دین انجمن انسان شناسی ایران
بهمن 1399
[1 ] اشاره
فهم درست تاریخ history سنتی ومدرن و پسامدرن در گروی کشف ماهیت نزاع historiography ها است – موضوعی که کاویدن آن ازبیخ وبن تابع ملاحظات "جامعه شناختی" sociologicality و ضوابط "فلسفه تحلیلی تاریخی " historical analytical philosophy است .
این دو دانش تخصصی به کار ما می آیند برای این که بتوانیم نشان دهیم چرا و چگونه « تاریخ نگاری های سنتی – مدرن – پست مدرن- لیت مدرن » از حیث « داده آوری – داده آمایی- روایت گری – تفسیر وتبیین علل ودلایل وقوع رخ دادهای تاریخی » منطقا هم از هم متمایزند ، هم با هم متفاوتند ،هم برخی ها ممتازند ،و هم برخی ها با هم متضادند و هم متناقض هم اند.
یک نمونه مهم و قابل توجه ازاین دست مناقشات ، نزاع های فکری تاریخ نگارانه جاری است که درباره جریان تاریخی سنتی" تاریخ نگاری اسلامی کلاسیک"(متون نوشته شده در سده های 1 تا 13 هجری قمری / 7 تا 19 میلادی ازسوی دانش پژوهان مسلمان ) در گرفته است، و خاستگاه آن"جریان تاریخ نگاری مدرن غربی " است.