برای دانشجویانم

[جامعه شناسی تاریخی خاستگاههای دینی پیشرفت علم وتکنولوژی در جهان اسلام]مقاله همایش-آبان 1402

شنبه چهارم آذر ۱۴۰۲ | 19:29 | سید محمود نجاتی حسینی[خراساني] -

[جامعه شناسی تاریخی خاستگاههای دینی مرتبط با پیشرفت علم- تکنولوژی:

نگاهی به تاریخ علم و تکنولوژی در اسلام]

gsti@iscs.ac.ir

[نخستین همایش ملی حکمرانی درعرصه علم، فناوری و نوآوری / موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم –آبان 1402]

عاشورا چگونه در یک فرآیند تاریخی شکل گرفت + فیلم

جامعه شناسی تاریخی خاستگاههای دینی مرتبط با پیشرفت علم-تکنولوژی:

نگاهی به تاریخ علم و تکنولوژی در اسلامa

سیدمحمود نجاتی حسینی(خراسانی)b

چکیده

به گواه تاریخ های ادیان-تمدن–علم ونیز تاریخ های اسلام؛ از منظرجامعه شناسی تاریخی،فرهنگ و تمدن اسلام درسده های طلایی خود در سده های 10 تا 12 میلادی؛موفق شده بود:هم اجتماع علمی وزینی برای آموزش و پژوهش علم وتکنولوژی فراهم آورد؛هم حلقه اجتماعی از معلمان و متعلمان را ایجاد کند؛هم شبکه فرهنگی ازدانشمندان ممتازجهانی راشکل دهد؛هم حجم عظیمی از ادبیات درعلوم طبیعی راتولیدکند؛هم برخی تکنولوژیهای عرصه ستاره شناسی،مهندسی و پزشکی را ابداع کند؛و هم این که توانسته بود سرمشق علم آموزی برای جهان قرون وسطای مسیحی باشد.همه این دستاوردهای علمی تکنولوژیکی که به پیشرفت نسبی جهان اسلام عصر سنت منجر شده بود،در نگاه جامعه شناختی،میسرنمی شد مگر به وساطت ساختارها،نهادها واجتماعات علمی تکنولوژیکی مرتبط(ازکتابخانه تا رصدخانه وبیمارستان ومدرسه)؛حمایت متون تخصصی علمی؛و نهایتا نیز مساعدت مالی سیاسی حکمرانی های علاقمند به بسط علم و تکنولوژی درجهان اسلام و مصر برپیشرفت مسلمانان در رقابت با جهانهای یهودی-مسیحی و هندو - چینی هم عصر.با این وصف از منظرجامعه شناختی،آن چه درجهان اسلام عصر سنت و دوره طلایی علم و تکنولوژی،نقطه عزیمت و انگیزش برای تاسیس این فضاهای علمی،این مساعدت های مالی سیاسی ،این حمایتهای فکری،ونهایتا این همه تلاش های علمی بود؛را باید درخاستگاههای دینی(بامحوریت"قرآن")یافت که مسلمانان را به لزوم فراگیری علم و آموزش آن در هرزمان و هر مکان و از هر فرهنگی توصیه و ترغیب می کرد.وارسی ماهیت و مکانیزم این امرمهم ازمنظرجامعه شناسی تاریخی،مساله و موضوع این مقاله است.